|
ripce -> RE: Дали имате фобија од нешто? (3.2.2010 14:23:39)
|
Специфичната фобија почнува во детството
Дали се плашите од летање? Дали поглед на иглата ве прави нервозни? Дали можеби од страв ја избегнувате посетата на стоматолог?
Ако одговорот на некое од овие прашања е да, тогаш можеби страдате од специфична фобија.
Специфичните фобии се анксиозни нарушувања. Се работи за страв што е мошне интензивен. Луѓето со специфични фобии имаат прекумерен страв од некој објект или ситуација. Самиот објект или ситуација и не се реално опасни, но лицето кон нив реагира како да се опасни. Специфичната фобија обично почнува во детството и адолесценцијата, продолжувајќи и во возрасен период. Специфичните фобии се двапати почести кај женскиот пол. Причините за нив не се доволно познати, но забележано е почеста манифестирање во одредени семејства.
Дијагностички критериуми за специфичните фобии има многу. Меѓу нив е и кога стравот е постојан и интензивен. Тој може да се јави дури само и при поглед на објектот што е предмет на фобијата. Кога лицето ќе го види објектот или ќе се најде во ситуација, анксиозноста веднаш почнува. Анксиозноста може да достигне дури и степен на паничен напад. Возрасните лица со специфична фобија обично се свесни дека нивниот страв е прекумерен и ирационален. Индивидуата со специфична фобија настојува да го избегнува објектот или ситуацијата што го прави анксиозен. Симптомите што се опишани не се резултат на друго психијатриско нарушување.
Секој од овие дијагностички критериуми е значаен во разбирањето и диференцијацијата меѓу нормален страв и специфична фобија. Човекот знае дека неговиот страв е нерационален, па дури можеби и се шегува на своја сметка. Избегнува некои ситуации или, пак, влегува во нив, но со големо ниво на стрес.
Мошне значаен е и последниот опис на критериумите. Лице што има панични напади може да има и страв од возење, летање, лифтови и други ситуации, што многу личи на специфична фобија. Но лицето што има панично нарушување и доживува паничен напад е како "заробено" во определена ситуација. Од друга страна, лице со специфична фобија од возење или летање е исплашено од самата ситуација: од можноста дека ќе доживее сообраќајна незгода, дека авионот ќе се урне и слично.
Човек со посттрауматско стресно нарушување (ПТСН) може да избегнува определени ситуации, но тоа се ситуации што се врзани за стресниот настан и ПТСН.
Личност што се плаши од социјални ситуации може да има социјална фобија, а не специфична фобија. На пример, лицето со социјална фобија се плаши од состанок со доктор, но тоа е пред се поради страв од социјалната интеракција, а не е страв од медицинската процедура.
Некој може истовремено да страда од повеќе вакви нарушувања.
Специфичните фобии се поделени во четири категории: анимален тип; природна средина тип (фобија од грмотевица, од бура, од вода); фобија од крв, инјекции, повреда, фобија од ситуации (авион, лифт).
Лекувањето на специфичните фобии не е секогаш неопходно. Човек со специфична фобија може никогаш нема да се најде во ситуација од која се плаши, па третман на ова лице и не е неопходен. Но, најчесто фобијата го ограничува социјалното функционирање на личноста, може да му претставува пречка во кариерата, па дури може да биде и ризик по здравјето, на пример, поради избегнување на лекарски преглед.
Специфичните фобии обично мошне добро реагираат на бихејвиорална терапија. При оваа терапија пациентот постепено се изложува на некој објект или ситуација од која се плаши. Тоа изложување може да биде во вид на слики или визуелизација. Во развиените земји постои можност дури и за примена на технологијата на виртуелна реалност, па со примена на таа технологија лицето се соочува со ситуацијата од која се плаши.
Изложувањето обично се одвива етапно. Лицето се соочува со секој чекор и не се преминува на следното ниво се додека не исчезне анксиозноста. Од помош можат да бидат и техниките на релаксација.
Извор: ДНЕВНИК
|
|
|
|