|
mother 29 -> RE: ВЕЛИГДЕН- фарбање јајца, велигденска трпеза, декорација... (29.3.2010 11:52:12)
|
Велигден - празник над празниците
ВЕЛИГДЕН е најголемиот христијански празник. Велигден е празник на победата над смртта. Ден кога Исус Христос ја докажал својата божествена моќ и воскреснал од мртвите. Во христијанската религија Велигден е празник над празниците.
На кој датум се паѓа Велигден?
Различните датуми на прославата на Велигден во православието и католицизмот се последица на различното пресметување на времето според грегоријанскиот и јулијанскиот календар. Велогден спаѓа во подвижните празници, а се слави секогаш во недела. Датумот на неговото празнување се поместува во рамките на временскиот интервал од пет недели. Најрано може да биде на 4 април, а најдоцна на 8 мај.
Бидејќи Велогден во разни цркви се празнувал на разни датуми, царот Константин во 325 година го свикал Првиот васеленски црковен собор во Никеја на кој се расправало по ова прашање и биле донесени некои решенија. Правилата по кои денес се одредува датумот на кој се прославува Велигден се дефинирани дури во 526 година. Според овие правила Велигден е секогаш по пролетната рамнодневица во првата недела по полната месечина. Секогаш е во недела, но не смее да се совпадне со денот кога Евреите ја празнуваат Пасха, ниту да биде пред него. Ако е пред Пасха, Велигден се одложува за првата недела по следната полна месечина, а ако се совпаднат во истиот ден, се одложува за следната недела.
Значи, Велигден може да се падне на 35 датуми, од 4 април до 8 мај.
Според Пасха Восресението Христово - Велигден наредните години ќе се прославува на следните датуми:
2003 година - 27 април
2004 година - 11 април
2005 година - 1 мај
2006 година - 22 април
2007 година - 8 април
2008 година - 27 април
2009 година - 19 април
2010 година - 4 април
ОБИЧАИ
Јајцето е симбол на Воскресението Христово. Велигденските јајца земаат важно место во многу народни обичаи. Во нивното изведување, најважно е првото вапсано црвено јајце што се чува пред иконата преку целата година, се додека не се замени со ново.
Според Марко Китески, постои верување дека јајцата вапсани пред изгрејсонце имаат магична моќ да ги чуваат куќата, здравјето на луѓето, не се расипуваат во текот на годината, дека со нив се разбиваат демоните, болестите, елементарните непогоди.
На Великии Четврток, домаќинката, рано пред изгрејсонце, откако ќе касне еден залак леб, вапсува едно или три црвени јајца. Таму каде што се вапсуваат три црвени јајца, домаќинката го наменува за Господ, второто е за домаќинот, а третото за добитокот и бериќетот.
Со првото вапсано црвено јајце, домаќинката уште рано, на Величетврток, го зема во раце и на децата уште во постела им поминува по лицето и вели: "Црвено бело дебело" или "Црвено бело здраво и живо". Потоа, тоа јајце домаќинката го става пред икона или на сончево место, за да го огрее сонцето. Може да се стави и во сито, кое симболизира ситост, се става и жито, а врз него се става вапсаното јајце на сонце.
Велики Петок се смета за тежок ден, тогаш не се работат потешки работи, дури и не се готви ништо за јадење, бидејќи се вели дека на овој ден не треба ништо да се јаде, а не, пак, да се работи. На Велики Петок од првите вапсани јајца се носи во црква, за да ги чува 12-те фрагменти од Светото писмо, кои се читаат тогаш во црквата. Се верува дека вапсаното јајце ги има тие волшебни особини за заштита. Во црква се носи и цвеќе и секој што остава, зема друго и го носи дома за здравје.
На Велика Сабота малите деца се капат со здравец, дебелика и со црвено јајце. Здравецот се става во водата, децата да бидат здрави, дебеликата за да бидат дебели, а првото црвено јајце за да бидат бели и црвени.
На ВЕЛИГДЕН, оние што постеле, рано наутро сите брзаат во црква да се причестат. Утрото во недела и младоженците одат на честитање кај роднините, а децата одат кај роднините да го честитаат празникот и добиваат велигденски јајца.
Во Тетово, обичај е во недела домаќинот со децата или со внуците да одат кај роднините и пријателите, да го честитаат Велигден. Децата, свечено облечени, со себе имаат кошничка во која ги ставаат јајцата што ги добиле, а добиваат и пари. Додека домаќинот со децата е кај роднините и пријателите, домаќинката останува дома и чека гости.
Во некои краишта народот во текот на велигденските празници облекува нова облека, бидејќи верува оти на Велигден треба да се отфрли тешката, темна зимска облека и да се облече нова, светла, како карактеристика на времето што доаѓа. Некаде дури се верува дека оној што на Велигден ќе облече едно или повеќе парчиња нова облека, за себе си осигурил среќа во тековната година.
ИЗВАДОК.Вест
|
|
|
|