Химна на Македонија
Национални обележја
Денес над Македонија е национална химна на Македонија. Автор на текстот е Владо Малески, а автор на музиката Тодор Скаловски. Напишана е во 1941 година. По завршувањето на Втората Светска војна е усвоена како химна на СР Македонија во рамките на поранешна Југославија, а во 1992 година со закон е прогласена и за химна на независна Македонија.
Со текот на времето текстот на химната претрпел разни промени, при што денес се познати три нејзини верзии- денешната верзија, првичната химна и првата официјална изведена химна која се разликува од првата во само еден ред . Во однос на првичниот текст од 1941 година се изоставени имињата на Никола Карев и Димитар Влахов, а е додадено името на Даме Груев.
Историја на химната
Химната на Македонија е напишана од македонскиот автор Владо Малески, во 1941 година а за прв пат се изведува на пречекот на новата 1942 година во Струга во куќата на Сотир Шута. Химната била изведена за прв пат таа вечер каде присуствувале активисти на ослободителното движење на Македонија од Струга и струшкиот регион
Денес сè уште нема официјално објаснение за промените што ги претрпела химната. Имено, првиот текст на химната изведена во Струга во 1941 година имала малку поразличен текст од денешниот особено во имињата на македонските револуционери и еден подоле ред. Така од првичните „...Делчев, Груев, Питу Гули, Карев, Влахов, Сандански“, денес во химната се спомнуваат „...Гоце Делчев, Питу Гули, Даме Груев, Сандански“. Нема објаснение ни за заменетиот ред од страна на Кочо Рацин „Од гроб станаа славните ѕидари...“ со „Одново сега знаме се веје...“. Името на Даме Груев за прв пат се вметнува во текстот во стихозбирката „Наши песни“ издадена во 1944, а се избришани оригиналните имиња. Кога се официјализирала химната во 1992 година, меѓу предлозите ја немало старата химна и поради тоа комисијата не била запозната со тоа. За прв пат химната, официјално, била испеана од триото: Никола Бадев, Васка Илиева и Александар Сариевски.
Оригинална верзија
Денес над Македонија
- Денес над Македонија се раѓа,
- ново сонце на слободата!
- Старо младо машко и женско,
- на нозе се кренало!
- Старо младо машко и женско,
- на нозе се кренало!
- Горите Македонски шумно пеат,
- нови песни, нови весници!
- Македонците се борат,
- за своите правдини!
- Македонците се борат,
- за своите правдини!
- Одново сега знамето се вее,
- на Крушовската република!
- На Гоце Делчев, Питу Гули,
- Карев, Влахов, Сандански
- На Гоце Делчев, Питу Гули,
- Карев, Влахов, Сандански
- Не плачи Македонијо мајко мила,
- Крени глава гордо високо,
- Македонија слободна,
- слободна ќе живее!
- Македонија слободна,
- слободна ќе живее!
Денешна верзија
Денес над Македонија се раѓа
Ново сонце на слободата!
Македонците се борат
За своите правдини!
Македонците се борат
- За своите правдини!
Одново сега знамето се вее
На Крушевската република!
Гоце Делчев, Питу Гули,
Даме Груев, Сандански!
Гоце Делчев, Питу Гули,
- Даме Груев, Сандански!
Горите македонски шумно пеат
Нови песни, нови весници!
Македонија слободна,
Слободно живее!
Македонија слободна,
- Слободно живее!