|
Еца -> RE: Сурогат - мајка !?! (20.6.2009 8:08:22)
|
Текстот е превземен од весникот "Вест"
МАКЕДОНИЈА НЕМА РЕГУЛАТИВА ЗА СУРОГАТ МАЈЧИНСТВО
Живи инкубатори на диво
Според црната статистика, популарно нареченото износување бебе, иако не е законски дозволиво, во земјава постои, но никој не знае колку точно жени одлучиле својот ембрион да го префрлат во друго тело
Во Македонија официјално нема сурогат мајчинство, бидејќи законот не го дозволува тоа. Но црната статистика говори дека популарно нареченото износување бебе во земјава, сепак, постои. Колку точно жени одлучуваат некој друг, наместо нив, да го помине трудничкиот период од девет месеци, никој не знае, но гинеколозите се сложни дека процентот не е мал. Македонија никогаш немала ниту законска регулатива ниту каков било правилник за регулирање на сурогатството, па со години тоа се прави на диво, без контрола, со страшни последици. Токму поради тоа и сурогат мајчинството, но и секаков друг вид вештачко оплодување во земјава, кога се прави на диво е со дозвола, знаење и договор меѓу пациентите и лекарот.
Пример за тоа е последниот случај во Битола, кога две сестри се договориле една на друга да си помогнат во добивањето потомство. Откако едната, по низа прегледи, добила лекарско објаснување дека не може да забремени, ја замолила сестра си таа да го стори тоа за неа. И се случило. Другата сестра останала трудна, го поминала периодот од девет месеци и родила живо и здраво бебе. Но се би било во ред, доколку соседите на другата сестра, кои ја гледале девојката бремена и кои разбрале дека породувањето било успешно, по извесно време не ја пријавиле во полиција за чедоморство. Соседите, кажуваат битолчани, еден-два месеца не виделе бебе кај девојката и се посомневале дека таа нешто му сторила. Сомневањата ги пријавиле во полиција, по што следувале тешки компликации. Бидејќи не постои закон, тие не можеле да регулираат чие е, всушност, детето, иако се знаело дека ембрионот ставен во матката на другата сестра е всушност на првата сестра. По долги расправи, случајот бил решен, но како мајка на детето останала да се води неговата тетка, која за него била само жив инкубатор и го носела девет месеци.
"Има вакви случаи во земјава бидејќи постои не така мала група жени кои само преку сурогатство можат да добијат деца. Тоа значи дека парот ги исрцпил сите други начини за забременување, но неуспешно. Навистина, во асистираната репродуктивна технологија е направена револуција, но, за жал, има и такви случаи кога е неопходно и единствено можно до бебе да се дојде преку сурогат мајка. Тоа значи дека и мажот и жената се здрави, прави и репродуктивно способни, но жената од икс причини не може единствено да го износи детето. Се останато е во ред", објаснува проф. Јован Тофоски, поранешен директор на Клиниката за гинекологија во Скопје и првиот лекар кој во Македонија направи бебе од епрувета.
Сурогатството, кое се дефинира како префрлање ембрион во друго тело, за вакви случаи, потенцира професорот, е единствен спас. Тој додава дека во таков случај оплодувањето на јајце клетката се прави надвор и сурогат мајката служи, практично, како жив инкубатор, бидејќи бебето што ќе го роди нема никакви нејзини генетски својства.
"Но токму ваквиот момент дава простор за многу манипулации, а се отвораат и безброј морални, етички и правни прашања. Пред се, тука е плаќањето и начинот на регулирање на услугата, од каде што произлегува и дилемата дека новороденчето од субјект станува објект и, практично, се продава. Најчесто носителот на бебето бара пари за извршената услуга и тука настануваат многу проблеми. Токму поради тоа, секоја земја и во Европа и во светот на различен начин го има регулирано сурогат мајчинството. Никаде нема унифициран закон ниту ист правилник", вели проф. Тофоски.
Според податоците, некои земји сурогатството го регулираат со закон, но повеќето оваа проблематика ја третираат преку упатства што ги изработуваат одредени здруженија или министерствата за здравство. Но информациите говорат дека во многу земји, меѓу кои и во Македонија, ова прашање виси и не постои никаков документ за негово регулирање. Таков е случајот со Грција, земја која, освен за сурогат мајчинството, нема законска регулатива ниту за вештачкото оплодување ниту за бебињата од епрувета. Се се прави на диво, поради што и цената за ваквите интервенции таму е најниска.
Единствено во Велика Британија и во Израел сурогатството е регулирано со посебен закон, додека во Холандија, Словенија, Хрватска Германија, САД, Австралија и во некои други земји тоа е решено преку упатства, во кои строго е наведен начинот на кој тоа се прави, под кои услови и стои дека ваквата интервенција може да се врши само во установи кои се регистрирани и имаат дозвола за тоа.
"Постојат земји кај кои со закон е забрането сурогат мајка. Тоа е најчесто од религиозни причини или правни недоречености. Но луѓето се снаоѓаат, па ако нема во нивната, ќе заминат во соседната земја и без проблем, со пари во џеб, ќе направат и ќе добијат се што им треба", кажува проф. Тофоски.
Во Бразил и во Унгарија, во улога на сурогат мајка може да се јави исклучително член на семејството на парот, за што носителот на бебето не смее да земе пари за сторената услуга.
"Лично сметам дека во Македонија треба да постои можноста за сурогатство, бидејќи се покажа дека жените, односно брачните двојки имаат потреба од тоа. Жално е двајца млади луѓе, кои имаат можност за репродукција, да останат без поколение. И онака сурогатство се прави во земјава, барем тоа нека биде контролирано, под надзор и изведено од стручни лица. Така ќе ги заштитиме луѓето од несакани последици, од трауми и, не дај Боже, од последици за здравјето", нагласува професорот.
Но на крајот вели дека задолжително мора и кај парот и кај сурогат мајката да се прават неопходни тестирања за СИДА, за хепатит Б и Ц и за други заболувања кои може, освен нивниот, на ризик да го стави и животот на бебето.
Александра Стојановска
***
"Ќе ти го износам за 500 марки "
Вработените во едно скопско породилиште раскажуваат и се присетуваат на случај кога медицинска сестра од болницата му се понудила на брачен пар, за тогашни 500 марки, да им го износи бебето.
"Тој брачен пар долго време лекуваше стерилитет во нашата болница. Со години луѓето се обидуваа на најразлични начини да добијат дете. Одеа и во странство, но без успех. По милион обиди, се откажаа од обидите жената да забремени. Но се зборуваше дека тоа го направиле не поради песимизам туку, наводно, поради понудата на една наша вработена да биде сурогат мајка за нивното дете. Сето тоа остана на озборување, бидејќи јавно ништо не се дозна, иако беше симптоматично што медицинската сестра зеде неплатен одмор од една година", велат од скопската болница.
Медицинската сестра се уште работи на акушерскиот оддел во оваа установа и има две деца.
|
|
|
|