|
vezilka RR -> RE: Доење (6.3.2014 8:37:20)
|
ПРОЦЕС НА СОЗДАВАЊЕ НА МАЈЧИНО МЛЕКО
Мајчиното млеко се создава во млечните жлезди на мајката,кои преставуваат високодиференцирани кожни жлезди од тубулоалвеоларен тип. Под дејство на естрогените, прогестеронот и хормонот за раст, за време на пубертетот и бременоста млечните жлезди се развиваат, доага до растење и гранање на системот на каналчиња.
На крајот од бременоста и по породувањето,паѓа нивото на естрогенот и прогетеронот во крвта, кои имаат инхибиторен ефект на пролактинот, хормон кој се излачува од предниот резен на хипофизата и директно ја стимулира продукцијата на млекото во млечните жлезди.
Секрецијата на млекото е контролирана во прв ред од нивото на пролактинот. Дразба за секреција на пролактинот е цицањето, неговата фрекфенција,траењето и силата со која детето цица. Пролактинот има и други функции како што се спречување на овулацијата, ретенција на
вода а се мисли дека делува и на психата на мајката во смисол на зголемување на мајчинското однесување.
Уште еден хормон кој го лачи хипофизата, окситоцинот има извонредно важна улога за успешна лактација. Под негово дејство настанува истиснување на млекото од алвеолите во каналчињата. Во физиологијата на лактацијата важна улога има и еден психосоматски рефлекс, рефлекс на испуштање на млеко(let down reflex) или окситоцински рефлекс. Го предизвикува цицањето, го овозможува окситоцинот а е под силно влијание на емоционалната состојба. Чувството на страв, несигурност, напнатост, незадоволство, го инхибираат овој рефлекс, а чувството на сигурност, задоволство, самодоверба, го зголемуваат.
Мајките го чувствуваат овој рефлекс како боцкање во градите, течење на млеко при помисла на бебето или кога ке му го слушне плачот, капење на млеко од едната града додека тоа цица од другата, болка заради контракција на матката (бидејки окситоцинот има контрахирачки ефект и на матката). Цицањето, дразнањето на брадавиците на мајката со усните на бебето, значи има директен стимулирачки ефект на лачењето и на пролактинот и на окситоцинот, двата клучни хормона за успешна лактација. Раниот прв контакт на мајката и бебето, како и раниот прв подој (по можност неколку минути по раѓањето, уште на самиот бокс), ветува успешно доење.
На кој начин се регулира создавањето на мајчиното млеко?
Колку повеке градата се празни, било преку цицање, било со измолзување, толку повеке млеко се создава. Погрешно е мислењето дека треба млекото да се чува во градата бидејќи во мајчиното млеко постои една супстанца, која може да го инхибира создавањето на млекото. Ова помага да се заштити дојката од пренаполнетост.
Секрецијата на млекото започнува по раѓањето со појавата на колострумот (кој може да започне да се излачува и во последните недели од бременоста), а кој по 5-10 дена се заменува со т.н. преодно млеко. По 4-6 недели се формира зрело млеко, чија секреција трае неколку месеци а поретко и неколку години. Овој процес се нарекува еволуција на мајчиното млеко, при што доаѓа до промени на мајчиното млеко во однос на количината и неговиот состав, која секако е во корелација со промена на потребите на бебето.
За време на еволуцијата на млекото,мајката треба да биде во потполн психички мир, добро да се храни и да се одмора.
Прим. Д-р Лидија Спасова
Специјалист педијатар
Извор: Ре Медика
|
|
|
|